Z racji pory roku, sezonowych owoców praktycznie nie ma. Co za tym idzie musimy się wspomagać tymi tropikalnym, egzotycznymi, które są importowane do naszego kraju. Warto pochylić się na chwilę nad owocem kaki, jest ono zdrowe i pyszne. Zimą idealnie wypełni pustkę za truskawkami, malinami, czereśniami czy jabłkami.

Pochodzenie i wygląd

Kaki jest to owoc, który swoim wyglądem przypomina pomidora. Należy do rodziny hebankowatych. A swoje azjatyckie korzenie ma w: Chinach i Japonii.  Do Europy trafiła w XIII wieku, obecnie możemy znaleźć ją w Hiszpanii, Grecji lub we Włoszech. Inaczej nazywana jest persymoną, humą wschodnią lub jabłkiem orientu.

Uprawa i pielęgnacja

Drzewo, na którym rośne kaki ma okrągłą koronę. Średnio osiąga około 8m wysokości, jednak znane są jeszcze wyższe okazy. Liście kaki są ciemnozielone, posiadają wiele właściwości antyoksydacyjnych. Jednak dziś poświęcimy czas owocom. W marcu drzewo kaki kwitnie, wydając niewielkie kwiaty w kolorze biało-zielonym. Bardzo ciekawym procesem jest zrzucanie liści przez kaki, gdy dojrzewają owoce, czyli od września aż do listopada. Owoce dojrzałe są w kolorze pomarańczowym, wyglądają jak duże śliwki. Posiadają słodki, pyszny miąższ, który jest niezwykle cenny dla naszego zdrowia. 

Kaki określane jest, jako najbardziej odporna na mróz roślina egzotyczna. Co za tym idzie można uprawiać ją również w Polsce. Najlepiej czuje się w miejscu jasnym, ciepłym i słonecznym. Najlepiej z dala od przeciągów. Podłoże powinno być umiarkowanie żyzne z dobrym drenażem. Wskazane jest nawożenie kaki, w okresie wiosennym nawet, co tydzień. Kaki można uprawiać również w pojemniku. Warto mu zapewnić doniczkę głęboką, gdyż ma dość silny i rozłożysty system korzeniowy.  Nawet w pojemniku drzewko może wydać owoce. Pamiętajmy o tym, że pierwsze owoce kaki pojawiają się po około 2-8 latach od posadzenia. Co za tym idzie, że nie należy się demotywować. Może właśnie z tego względu raczej rzadko wybierane jest do uprawy w naszym kraju. Obecnie znane są odmiany szczepione na podkładkach, wysoko odpornych na mróz i to właśnie je warto wybrać.  

Właściwości i zastosowanie

Persymona przepełniona jest różnymi związkami, które są niezwykle przydatne każdemu z nas. Owoce zawierają:

•       Związki fenolowe

•       Karotenoidy 

•       Polifenole

•       Flawonoidy

•       Karoten

•       Witaminę: C, B6, A, K, E, 

•       Kwas foliowy

•       Tiaminę

•       Ryboflawinę

•       Minerały: Fosfor, wapń, żelazo, magnez, potas, sód, cynk

Owoc sprawdzi się dla diabetyków lub osób dbających o linię. Na 100g miąższu przypada tylko 70 kcal! Jeśli walczymy z nadmiarowymi kilogramami warto wybierać owoce z małą ilością kalorii jak i o niskim indeksie kalorycznym. Takim owocem jest kaki, zjedzenie go nie powoduje w naszym organizmie wyrzutów insuliny, który ma konsekwencje w zwiększonej ilości glukozy we krwi.  

Kaki jest również dobrym źródłem błonnika, który polepsza perystaltykę jelit. Owoce kaki dzięki cennym substancją powodują apoptozę komórek nowotworowych. Według wielu doniesień wykazywały hamowanie wzrostu komórek nowotworowych raka krwi, czyli białaczki. Wysoki cholesterol w dzisiejszym czasie jest bardzo częstym problemem i zmagają się z nim nie tylko osoby otyłe. Kaki zmniejsza ilość trójglicerydów jak i cholesterolu LDL, dieta bogata w ten owoc wskazana jest dla osób zmagających się z tym schorzeniem.

Ze względu na spore pokłady witaminy A, kaki ma pozytywny wpływ na wzrok. Może zmniejszać stany zapalne w gałce ocznej i przyczynić się do zapobiegania wystąpienia zaćmy, zwłaszcza u osób starszych. 

W czasie ciągłych przeziębień, warto zwracać uwagę na to, co jemy. Produkty o dużej zawartości witaminy C pozwolą nam wzmocnić układ odpornościowy, kaki jest idealnym wyborem. Ponadto powoduje, zwiększenie elastyczności skóry, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się jej. 

Liście kaki od lat wykorzystywane są w medycynie chińskiej. Wykorzystywano je do obniżenia ciśnienia krwi czy zmniejszania krzepliwości krwi. 

Smak kaki?

Kaki to owoc, który gdy jest dojrzały ma słodki smak. Konsystencja miąższu podobna do śliwki, ale trochę twardsza. Można je jeść ze skórą, jednak pamiętajmy, aby ją wyparzyć lub dokładnie umyć. Kaki sprawdzi się na surowo, jako dodatek do owsianki, musli, jako pojedyncza przekąska, ale można z niej robić również pyszne dżemy.

Persymona to bardzo ciekawy owoc, który nie dość, że jest pyszny to jeszcze bardzo zdrowy. Dodaje energii i sił witalnych. Co za tym idzie warto wybrać go przy codziennych zakupach.

Autorka: Martyna Cieślińska

Słowa kluczowe: kaki jak jeść?, kaki smak?, jak uprawiać kaki?, Pielęgnacja kaki?

Literatura

1.     Egzotyczne rośliny owocowe do naszego ogrodu, W. Grzelak, 2019

2.     Oficjalna strona Internetowa – www.swiat.kwiatow.pl

3.     Kaki- właściwości prozdrowotne i wartości odżywcze, N. Rankieiwcz-Kopicka, - dla portalu dieteyce.org

4.     Morphological characterization of the IVIA persimmon germplasm collection by multivariete analysis, J. Martinez-Calvo, M. Naval, E. Zuriaga, G. Llacer, L.M. Badenes, nr: 60, 2013

5.     Persymona, czyli kaki, M. Czaplicka, Mój Piękny Ogród, nr: 12, 2020

6.     Persymona, K. Wiech, Działkowiec, nr: 2, 1999

Obraz Erwin z Pixabay